Zespół Lęku Uogólnionego

Zaburzenie lękowe uogólnione (GAD – Generalised Anxiety Disorder) oznacza odczuwanie ogólnego, przewlekłego stanu niepokoju lub poczucia zagrożenia dotyczącego sytuacji codziennych. Nasilone i nieuzasadnione obawy pojawiają się każdego dnia. Osoby cierpiące z powodu lęku uogólnionego wyobrażają sobie, że zdarzy się coś złego, tworzą w wyobraźni najgorsze możliwe scenariusze, przez co martwią się o przyszłość swoją lub najbliższych. Osoby te są przekonane, iż nie będą w stanie poradzić sobie z nadchodzącymi negatywnymi wydarzeniami. Tak jak w przypadku pozostałych zaburzeń lękowych, tak i w lęku uogólnionym występuje tendencja do przeceniania niebezpieczeństwa oraz niedoceniania własnych możliwości radzenia sobie. Martwieniu się towarzyszą również liczne objawy somatyczne, takie jak zaburzenia snu, problemy z koncentracją, napięcie, przyspieszenie akcji serca i oddechu.

Dla zaburzenia tego charakterystyczne są zmartwienia dotyczące bieżących problemów oraz hipotetycznych sytuacji, zamartwianie się zamartwianiem (np. „Jeśli nie przestanę się martwić, to zwariuję!”), nietolerancja niepewności, unikanie poznawcze, brak umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów.

Dla osoby cierpiącej z powodu lęku uogólnionego niepokój i zmartwienia mogą wydawać się przytłaczające, osoby z najbliższego otoczenia mogą zaś odbierać je jako udzielające się, wręcz „zaraźliwe”.

Zmartwienia

Zmartwienia możemy podzielić na dwie kategorie:

• Zmartwienia typu I – czyli zmartwienia dotyczące bieżących problemów, jak i sytuacji hipotetycznych, wyobrażonych. W celu poradzenia sobie z tym typem zmartwień warto skorzystać z drzewka decyzyjnego:

Zauważ swoje zmartwienie

„Czym się martwię?”

„Czy moje zmartwienie dotyczy bieżących problemów czy hipotetycznej sytuacji?”

„Czy mogę coś zrobić w tej sytuacji?”

NIE (sytuacja hipotetyczna

Przestań się martwić. (przekieruj uwagę)

TAK (bieżący problem) – Opracuj plan działania: Co? Kiedy? Jak? Teraz? Później? Zrób to! Zaplanuj!

Przestań się martwić (przekieruj uwagę)

• Zmartwienia typu II – oznaczają „martwienie się martwieniem”. Możemy podzielić je na dwie kategorie:

– Negatywne przekonania dotyczące zamartwiania („Jak będę się tak zamartwiać, mogę utracić kontrolę”, „Martwienie się doprowadzi mnie do szaleństwa”)

– Pozytywne przekonania dotyczące zamartwiania („Dzięki martwieniu mogę się przygotować na najgorsze”, „Martwienie się o innych oznacza troskę”, „Dzięki martwieniu lepiej poradzę sobie z tym, co nastąpi”)

Nietolerancja niepewności

Nietolerancja niepewności oznacza, iż osoba z cierpiąca z powodu lęku uogólnionego będzie martwić się o wyobrażone, budzące lęk zdarzenia tak długo, jak istnieje chociaż minimalne prawdopodobieństwo ich wystąpienia. Przykładowe myśli to:

„Zawsze istnieje ryzyko, że wydarzy się coś strasznego”

„Muszę mieć 100 % pewności”

„Nie mogę znieść niepewności”

Unikanie poznawcze

Oznacza próby kontrolowania zamartwiania, zatrzymywania myśli, odwracania uwagi. Działania te przynoszą odwrotny do zamierzonego skutek, zwiększając ilość i częstotliwość zmartwień.

Terapia lęku uogólnionego

Terapia lęku uogólnionego koncentruje się na:

• identyfikowaniu zmartwień

• nauce rozróżniania różnych rodzajów zmartwień

• zwiększaniu elastyczności w myśleniu

• podważaniu przekonań dotyczących zmartwień

• redukowaniu martwienia się

• rozwijaniu umiejętności rozwiązywania problemów

• zwiększaniu tolerancji niepewności

• trenowaniu uważności

Tekst pochodzi ze strony https://www.getselfhelp.co.uk/
Tłumaczenie: Beata Cugowska