Zanurzenie stresowe pourazowe (PTSD)

Zaburzenie stresowe pourazowe (posttraumatic stress disorder, PTSD) jest zaburzeniem lękowym, które może powstać na skutek zdarzenia, które osoba przeżyła osobiście bądź którego była świadkiem. Z tym zdarzeniem było związane rzeczywiste lub subiektywnie odczuwane przez tą osobę zagrożenie życia lub integralności fizycznej. Emocjonalnymi reakcjami na takie zdarzenie są: przerażenie, silny strach i bezradność. U osób cierpiących na zespół stresu pourazowego występują trzy główne grupy objawów:

– ponowne przeżywanie traumy (powracające bez woli osoby silne i stresujące wspomnienia, dręczące sny, działanie i odczuwanie jakby traumatyczne wydarzenie ponownie nastąpiło, silny stres psychologiczny w sytuacjach przypominających przeżyte zdarzenia)

– unikanie (usiłowanie uniknięcia myśli, uczuć i rozmów związanych z traumą, unikanie miejsc, ludzi, sytuacji przypominających traumę, niemożność przypomnienia sobie ważnych aspektów traumy, ograniczenie aktywności, poczucie oddalenia od innych ludzi,  wyobcowania, poczucie ograniczonych perspektyw w życiu)

– nadmierne wzbudzenie (trudności z zasypianiem i snem, drażliwość, trudności z koncentracją, wzmożona czujność, nadmiernie silna reakcja na niespodziewane bodźce)

 

Powyższe objawy często występują bezpośrednio po zdarzeniach traumatycznych, ale w przypadku większości osób ich częstotliwość i nasilenie zmniejszają się naturalnie w procesie dochodzenia do siebie. Jednak u części osób objawy się utrzymują, a zaburzenie stresowe pourazowe nabiera charakteru przewlekłego i zaczyna negatywnie wpływać na ich codzienne funkcjonowanie.

 

Polecane, sprawdzone naukowo sposoby terapii to:

– Terapia metodą przedłużonej ekspozycji: składa się z dwóch części, pierwsza to ekspozycja wyobrażeniowa, która polega na powtarzaniu wspomnienia z traumatycznego wydarzenia, drugą częścią terapii jest ekspozycja in vivo, czyli  konfrontacja z bezpiecznymi sytuacjami, których osoba po traumie zaczęła unikać, ponieważ budziły lęk. Przyzwyczajenie do budzących lęk wspomnień powoduje, że wywołują one mniejszy lęk, pozwala przejąć nad nimi kontrolę, tak by nie pojawiały się wtedy kiedy osoba tego nie chce.

– Terapia EMDR:  za pomocą tej metody przywołuje się i przetwarza dawne traumatyczne zdarzenia. Skupia się uwagę na wspomnieniach, przekonaniach na temat siebie, odczuwanych emocjach
i doznaniach z ciała. Jednocześnie trwa naprzemienna stymulacja, polegająca na wodzeniu wzrokiem za przesuwającą się dłonią terapeuty. W ten sposób terapeuta pomaga przetworzyć wspomnienia dotyczące negatywnego wydarzenia.

Z pewnością zaburzenie stresowe pourazowe znacząco wpływa na jakość życia, łączy się między innymi z pogorszeniem ogólnego stanu zdrowia, nieobecnościami w pracy, rozpadem rodzin, krótszą średnią długością życia. Dlatego warto zadbać o siebie i podjąć skuteczną terapię.

Hanna Famulicka