Panika

 

Napad paniki to uczucie nagłego, bardzo silnego lęku, któremu towarzyszą liczne objawy fizyczne. Pojawia się bez wyraźnej przyczyny. Zazwyczaj trwa kilka minut, lecz zdarza się, że przychodzi „falami” nawet przez dwie godziny. W trakcie napadu mogą pojawić się następujące objawy:

• Skrócenie oddechu lub poczucie duszenia się
• Pocenie się
• Kołatanie serca
• Uderzenie gorąca lub zimna
• Nudności lub trudności żołądkowe
• Zawroty głowy, zaburzenia równowagi
• Drżenie lub dygotanie
• Poczucie nierealności sytuacji lub poczucie, jakbyś nie był sobą (czyli derealizacja lub depersonalizacja)
• Poczucie dławienia się
• Lęk przed umieraniem
• Lęk przed popadnięciem w obłęd
• Ból lub dyskomfort w klatce piersiowej
• Odrętwienie lub mrowienie w rękach lub nogach

Pełnoobjawowy napad paniki diagnozuje się, gdy obecne są cztery spośród wymienionych objawów, lecz zdarza się, że pojawia się tzw. napad o ograniczonych objawach. Napad paniki pojawia się spontanicznie i nieoczekiwanie bez wyraźnego powodu. Nie obejmuje on żadnych fobii, nie jest związany z żadną sytuacją czy miejscem.

Gdy ataków paniki jest więcej, między nimi osoba może doświadczać zamartwiania się możliwością wystąpienia kolejnego ataku lub jego możliwymi następstwami. Obawa ta zwana jest lękiem antycypacyjnym i jest jednym ze znaków rozpoznawczych zaburzenia lękowego z napadami paniki. Pojawiają się myśli katastroficzne np. ” Będę miał zawał serca”, „Zwariuję!”, które wywołują lub podtrzymują atak paniki.

Osoba doświadczająca omawianego zaburzenia nierzadko ma za sobą historię licznych hospitalizacji lub konsultacji lekarskich, np. kołatanie serca skłania do wizyty u kardiologa. Jednak wyniki badań zazwyczaj są prawidłowe. Diagnozę zaburzenia lękowego z napadami paniki stawia się po wykluczeniu innych możliwych przyczyn medycznych.

Terapia

Najbardziej zaawansowane i skuteczne strategie leczenie zaburzenia lękowego z napadami paniki to:

-trening relaksacyjny

-terapia oparta na kontroli paniki (praca z katastroficznymi myślami)

-desensytyzacja interoceptywna czyli ćwiczenie świadomego przyzwyczajania się do fizycznych objawów ataku paniki, dzięki czemu dochodzi do „odwrażliwienia” na ich działanie

-zmiany stylu życia i postaw np. dotyczących perfekcjonizmu

 

Wszystkie te techniki zaproponuje terapeuta poznawczo- behawioralny podczas psychoterapii. Dodatkowo dla złagodzenia objawów lekarz psychiatra może zadecydować o podjęciu terapii farmakologicznej. Wyniki wielu badań sugerują, że terapia poznawczo- behawioralna jest metodą wysoce skuteczną w przypadku omawianego zaburzenia.

 

opracowała Marta Staszkiewicz